Japonya’da, 2023 G7 Liderler Zirvesi’ne ev sahipliği yapacak Hiroşima’da kamu ve özel sektör temsilcileri, kentin uluslararası düzeyde “barışın simgesi” olarak tanıtılması için hazırlık yapıyor.
Ülkede gözler, 19-21 Mayıs’ta, güneybatıdaki kıyı kenti Hiroşima’da düzenlenecek G7 Liderler Zirvesi’ne çevrilmiş durumda.
G7 Zirvesi’nde öne çıkacak Rusya-Ukrayna Savaşı gündemi, Hiroşima’nın savaş ve barışı bir arada temsil eden kimliğiyle bir arada anılacak.
Japonya, G7 Liderler Zirvesi’ni Haziran 1979, Mayıs 1986 ve Temmuz 1993’te başkent Tokyo’da düzenlerken Temmuz 2000’de Okinawa’da, Temmuz 2008’de Hokkaido’da ve Mayıs 2016’da Mie’de yaptı.
Dönem Başkanlığı sırasını yeniden üstlenen Japonya, bu kez zirveyi Hiroşima’da düzenleyeceğini açıkladı.
Japonya, 1945’teki atom bombası sonucu on binlerce kişinin can verdiği kentte, “nükleersiz bir dünya vizyonu” ortaya koymayı hedefliyor.
6 Ağustos 1945’te Hiroşima’ya, 9 Ağustos’ta da Nagazaki’ye atılan atom bombalarıyla 200 bini aşkın kişi hayatını kaybetmişti.
Savaş sonrası çıkarılan yasalarla, merkezi hükümetin finansman desteğiyle, kent genelinde yeniden inşa faaliyetleri hız kazanmıştı.
Barışın şehri
Bu kapsamda, Barış Anıt Müzesi ve Parkı’nın inşa edildiği Hiroşima kenti, 1949’da Japon Meclisince “Barış Şehri” ilan edildi.
Kenti uluslararası düzeyde tanıtmayı isteyen yerel yönetim ve kent halkı, nükleer silahların ortadan kaldırılmasının savunulmasında görev üstleniyor.
Hiroşima Belediye Başkanı Matsui Kazumi, barışın teşviki için kurulan uluslararası “Barış için Belediye Başkanları” kuruluşunun başkanlığını yürütüyor.
“Yok eden insanoğlu, yeniden inşa etti”
Belediye Başkanı Matsui, AA muhabirine yaptığı açıklamada, zirve kapsamında kente gelecek G7 liderlerinin, Barış Anıtı Müzesi’ne giderek eski kentin bomba atıldığındaki dönemini ve sonrasındaki kalkınmayı görmelerini istedi.
Matsui, “Bomba mağdurlarının kişisel eşyalarını görecek, sıcak ve patlamanın yol açtığı maliyeti de gözlemleyecekler. Bombanın verdiği hasarı anlayabilmeleri için çok şey var. Hiroşima’ya kara yağmurun nasıl yağdığını da görebilirler.” ifadelerini kullandı.
2011’den bu yana belediye başkanlığını üstlenen ve kent genelinde “İnsanoğlu Hiroşima’yı yok etti ancak yine insanoğlu Hiroşima’yı yeniden inşa etti” sözüyle tanınan Matsui, “(Liderler) Fırsatları olursa bomba mağdurlarıyla bir araya gelsinler.” dedi.
Atom bombasına maruz kalmış bir şehrin belediye başkanı olarak, nükleer silahların ortadan kaldırılması çağrısı yaptığını anımsatan Matsui, G7 liderlerinin Hiroşima’da bir araya gelmesinin, nükleer silahsız bir dünya umuduna katkı sağlayacağını belirtti.
Hibakuşalar
“Atom bombası mağdurları” olarak bilinen ve halen hayatta olan “hibakuşalar”, Barış Anıt Müzesi’nde görev alıyor ve ziyaretçilere ev sahipliği yapıyor.
Hibakuşalar, müzedeki seminerlerde, bomba sonrası tecrübelerini gözyaşlarıyla anlatırken, nükleer silahsız dünya umutlarını da yeni nesillere aktarıyor.
Kono Kiyomi de yaşadığı fiziksel ve duygusal acıyı yıllardır yeni nesillere aktaran onlarca hibakuşadan biri.
Benzer yıkımın tekrarlanmaması, nükleer silahların kaldırılması ve küresel barışın önemini vurgulayan Kono, iklim, ekonomi, enerji gibi birçok konunun zirvede gündeme geleceğini söyledi.
Kono, “Liderlerin Hiroşima’da bir araya gelmesi gerçeği anlamlı. Bence, nükleer silahların yok edilmesi için birbirleriyle işbirliği yapmalarını ümit ediyorum.” dedi.
“Japon pankeki: Okonomiyaki”
Atom bombası sonrası yerle bir olan Hiroşima’da, özellikle savaştan sonra yaşanan gıda krizleri sırasında şehir merkezinde kurulan pazarlarda halka tedarik edilen en kolay sokak yemeklerinden biri hamur arası et ya da sebze “okonomiyaki” oldu.
O yıllarda demir ızgara “teppanyaki” ismiyle ünlenen ve halen aynı usulle pişirilen yemeğin ismindeki “okonomi” ifadesi “arzuya göre”, “yaki” ifadesi ise “kızartma” anlamında. Yemek, restoranlarda aşçı ile müşteri arasına döşeli demir ızgarada pişiriliyor.
İkinci Dünya Savaşı sonrası hem karın doyuran hem de “cep dostu” kabul edilen okonomiyaki, bugün gastronomi dünyasında “Japon pankeki” olarak tanınıyor. Geleneksel lezzetlerden biri olan pankekin, Hiroşima halkının ruhunu da yansıttığı belirtiliyor.
Savaş sonrası, kentin işlek Şintençi Meydanı’nda açılan “Ganso Henkutsuya” halen aynı yerinde hizmet veriyor. Dükkanın üçüncü nesil işleticisi Okinaka Saçio, bugüne kadar çok sayıda ünlüyü, tezgahlarında ağırladıklarını söyledi.
Okonomiyakinin, hızlı yemek kültürü “fast-food” karşısında yok olabileceği endişesi taşımadığını kaydeden Okinaka, kentte 1947’den beri hizmet veren tarihi bir dükkanın işletmecisi olarak kentin G7 Zirvesi’ne ev sahipliği yapmasından heyecan duyduğunu aktardı.
Hiroşima iskemlesi
Japonya’nın en büyük ahşap imalatçılarından biri “Maruni Mokko” ise kentte hizmet veren tarihi işletmelerden biri. İlk olarak 1928’de açılan fabrika, İkinci Dünya Savaşı yıllarında savaş uçağı kanatları üreten askeri fabrika olarak hizmet vermiş.
Atom bombası sonrası toparlanma sürecine giren kentin kalkındırılmasında görev üstlenen Maruni, “zanaatkarlığı sanayileştirmek” mottosuyla, Japonya’nın ahşap endüstrisini, ulusal ve uluslararası düzeyde birçok fuarda temsil ediyor.
Kendi oyma makinelerini üretmesinin ardından sofistike ahşap işleme teknikleri geliştirebilen Japon firma, ülkenin en ünlü klasik mobilya imalatçılarından biri konumunu koruyor.
Maruni Mokko Başkanı Yamanaka Takeşi, zirvenin, uluslararası odağı Hiroşima ürünlerine taşıyabileceğini belirterek G7 liderlerinin, Maruni imalatı ünlü “Hiroşima iskemlesine” oturarak fotoğraf vermeleri teklifinde bulunduklarını söyledi.
Japon tasarımcı Fukasawa Naoto’nun imzasının bulunduğu masif ahşap iskemle, “Barışın şehri Hiroşima’yı” temsil ediyor. Kıvrımları ve sağlamlığıyla ünlü iskemle, California’daki Apple Park dahil dünya genelinde birçok firma ve lüks otelin tercihleri arasında yer alıyor.
Hiroşima merkezli otomotiv üreticisi
Bugünün “Atom Bombası Kubbesi” yerleşkesinin yakınlarında 1933’te kurulan, Mazda otomobillerinin üreticisi “Hiroshima Mazda” firmasının işçilerinin tümü, atom bombası saldırısında can verdi.
O dönem tıbbi malzeme dağıtan, şehrin farklı bölgelerinde danışma merkezleri kuran Japon firma, açık kalan tesislerinde yerel idare temsilcilerini ve bölgeden yayın yapan kuruluşları misafir etmiş. Mazda yöneticileri, Hiroşima’yı kalkındırmaya devam ediyor.
Asıl işi otomotiv olan Mazda, ünlü kubbenin hemen yanı başına, kağıt katlama “origami” ve barışın simgelerinden turna “tsuru” kelimelerinin birleşmesiyle isimlendirdiği “Orizuru” Kulesini, 2016’da inşa etti. Sahip olduğu konumuyla kule, iç turizmde uğrak noktası.
Kuledeki etrafı açık gözlem güvertesinden, kent manzarasının yanı sıra “UNESCO Dünya Mirası” listesinde yer alan ve nükleer silahların dehşetini simgeleyen “Atom Bombası Kubbesi” ile Barış Anıtı Parkı ve Misen Dağı güneşli günlerde rahatlıkla görülebiliyor.
Mazda, savaş sonrası kent geneli toparlanma ve yeniden yapılanmanın tarihini ve mevcut durumunu tanıtan Hiroşima merkezli 26 şirket arasında yer alıyor.
Mazda Yönetim Kurulu Temsilci Direktörü Kiyotaka Şobuda, AA muhabirine, zirve kapsamında G7 liderlerinin kente gelmesiyle, Hiroşima’nın bir kez daha dünyanın gündemine geleceğine inandığını söyledi.
Kiyotaka, “Zirve sayesinde, savaşmamanın ve barışın ne kadar önemli olduğunun farkına varılması lazım.” ifadesini kullandı.
“Atom bombalı tramvaylar”
Atom bombası atıldığında Hiroşima’da hizmet veren tramvaylar da harap olurken tüm hatlar servis dışı kaldı. Ancak, bombalamadan kısa süre sonra, halkın yoğun gayretleri sayesinde, yollar onarıldı, tramvay hizmetleri yeniden başladı.
Harabeye dönüşen şehirde onarılan tramvaylar o günden bu yana kent halkının ulaşım ihtiyacını karşılamaya devam ediyor.
“Hibaku-densha” (atom bombalı tramvaylar) olarak tanınan bu taşıma araçlarının 3 modeli ile halen aktif hizmet veriliyor. 651, 652 ve 653 numaralı bu tramvaylar, “650 Serisi” olarak biliniyor.
Üretici ve işletmeci firma Hiro-Den çalışanları, bombanın etkisiyle harap olan taşıma araçlarını İmparatorluk Ordusu askerlerinin işbirliğiyle onarırken, kentin tarihi sembolleri arasında gösterilen bu tramvaylar, şehir sakinlerine cesaret ve ilham aşılıyor.
Ayrıca Hiro-Den, G7 Zirvesi’nin tanıtımını desteklemek için son model bir tramvayı G7 logolarıyla kapladı.
Hiro-Den yetkilisi Koiçi Higaşi de “Başbakan Kişida Fumio’nun, zirve için tercih ettiği Hiroşima’da ağırlayacağı G7 liderleriyle, dünyaya barış mesajı vermesini ümit ediyorum.” dedi.
